Logeren met je eigen zorgverlener: een goede oplossing voor tekort aan logeeropvang?

Op dit moment is het nog niet mogelijk dat een kinderdagcentrum uit het pgb een vergoeding betaald krijgt voor kosten van het gebruik van de accommodatie voor logeren met eigen pgb-team. Het ministerie van VWS zoekt in de regelgeving een oplossing zodat dat wél mogelijk wordt in 2024. Maar een aantal ouders van kinderen met zeer ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen (ZEVMB) uit de regio Amsterdam wilde daar niet op wachten. Samen met Wij zien je Wel (WzjW) startte Stichting Omega begin 2022 een bijzondere pilot; drie tieners met ZEVMB waren welkom om in het pand van het dagbehandelingscentrum drie weekenden te komen logeren met hun eigen begeleider. Op basis daarvan ontwikkelde Wij zien je Wel een stappenplan om hier ook mee aan de slag te gaan. 

Meteen een klik 

Gis van Dooren werd gevraagd de rol van oudercoördinator op zich te nemen en de andere kinderen voor de pilot te selecteren. Uit de vijftien reacties die ze via Facebook kreeg, maakte ze een selectie van kinderen met een zorgvraag die past bij de faciliteiten van Omega. 
Een van die kinderen was Nienke (zestien jaar); in maart 2021 mocht ze voor het eerst gaan logeren. En volgens haar begeleider Carine Gorissen was het meteen een succes: “We werden door de mensen van Omega hartelijk ontvangen en voelden ons daardoor ontzettend welkom. De kinderen maakten ook meteen contact met elkaar. Ze zochten elkaars handen, dat was zo mooi om te zien! We kregen uitleg over het tillift-systeem en alle andere apparatuur en een telefoonnummer dat we konden bellen bij vragen of problemen. Het was supergoed geregeld. Als begeleiders hadden we ook meteen een klik met elkaar. ’s Avonds bestelden we eten voor onszelf en keken we een film, het was erg gezellig.’ Misschien waren de ouders nog het meest blij, denkt Gis van Dooren: “We waren zo opgelucht! Wat voelt het goed als je je kind met een gerust hart achter kunt laten, veilig en met een-op-een begeleiding van de eigen zorgverlener. Bij de meeste logeeradressen is er één begeleider per drie kinderen, terwijl het kunnen ‘lezen’ van deze kinderen juist extra tijd en aandacht vraagt. Dat maakt deze logeerpilot ook zo uniek!” 

Vakantie 

Ellen van Breemen, manager van de volwassen dagbehandelingsgroepen, was een van de aanspreekpunten voor ouders en begeleiders vanuit Stichting Omega. Ze werd overspoeld door lovende reacties als ze een kijkje kwam nemen: “Wat een fantastisch gebouw! Het lijkt wel een vakantie! Ik denk dat het een warm bad was voor de mensen. Ik vond het prachtig om te zien hoe ze hier samen aan tafel zaten.” 

Miriam Kolken, als facilitair coördinator verantwoordelijk voor het gebouw en de faciliteiten bij Omega, was naar eigen zeggen diep geroerd door de reacties: “Ik was zo blij dat we dit voor de ouders en de kinderen konden betekenen. Ik hoop dat we een rolmodel kunnen zijn voor andere zorginstellingen. Natuurlijk vond ik het aanvankelijk best een beetje spannend; we stellen ons gebouw beschikbaar aan personen die we niet kennen, die we alles moeten uitleggen over de beveiliging en de installaties. Maar alles is goed gegaan en alles is keurig achtergelaten.” Voor Gis van Dooren was dat laatste een absolute ‘must’: “We voelen ons erg verantwoordelijk voor het gebouw en willen het netjes achterlaten. We zijn te gast bij Omega, alles valt of staat met hoe wij voor het gebouw zorgen.” 

Praktische zaken 

Voor begeleider Carine Gorissen voelden de logeerweekenden als vakanties. Al was het - net als de eerste paar dagen op een vakantieadres - soms even zoeken: “We hebben bijvoorbeeld wat zitten klooien met de badmatten en konden de lichtknoppen niet vinden. Maar alles werd direct door Omega opgelost, ze reageerden heel snel op onze vragen. Behalve de noodverlichting, die kon niet uit.” Lachend: “Volgende keer neem ik zo’n ‘doekie’ voor m’n ogen mee.” 

Het gebouw bleek inderdaad niet op alle terreinen geschikt om in te slapen, zegt Miriam Kolken: “Verduisterende gordijnen hebben we bijvoorbeeld nog niet. Bovendien staat de gebouwinstallatie voor de klimaatbeheersing 24 uur per dag aan, daardoor hoor je de hele dag een brommend geluid. Ook de bedden zijn niet helemaal geschikt. Een aantal begeleiders had een bedje of matrasje mee, anderen sliepen in de bedboxen van onze eigen kinderen en volwassenen. We zijn natuurlijk beperkt in onze ruimtes; we kunnen niet zomaar wat bedden verhuizen.”  

Wellicht dat Omega in de toekomst nog aanpassingen doet om het logeren comfortabeler te maken. Want na de evaluatie van de pilot was maar één conclusie mogelijk: het was een groot succes en smaakte naar meer. “Daarom mogen de drie ‘pilot-gezinnen’ en een extra logee nu tot het einde van het jaar elke maand komen logeren”, zegt directeur Marga Nieuwenhuijse. 

Omega ging daarvoor wel om de tafel met het zorgkantoor. Samen maakten zij een maatwerkafspraak voor de kosten van de huisvesting, wat personeelskosten voor de mensen die in het weekend stand-by staan en de schoonmaak. “Voor nu is dat een prima oplossing”, vindt Nieuwenhuijse. 

“Omega heeft de eerste pilotweekenden zelf gefinancierd, vanuit het zorgkantoor wilden we voor de rest van de pilot een passende oplossing bieden. Daarvoor zagen we wel mogelijkheden. Maar als we dit concept structureel willen financieren, dan zullen we met de Nederlandse Zorgautoriteit en het ministerie van VWS om de tafel moeten”, zegt Leendert van den Brink van Zilveren Kruis Zorgkantoor. “Het financiële aspect is een ingewikkeld onderdeel van deze pilot. Logeren met een begeleider die ouders met een persoonsgebonden budget (pgb) betalen, past niet in de bestaande financieringsstructuren. Vanuit het pgb kunnen ze niet de huisvesting, de facilitaire- en coördinatiekosten betalen. We kunnen het logeren met eigen zorgverlener ook niet vanuit Zorg in natura financieren. Gezien het succes van de pilot willen we graag een structurele oplossing vinden.” 

Landelijk uitrollen 

Voor directeur Nieuwenhuijse is naast structurele financiering, ook een toekomstbestendige organisatie belangrijk om met logeeropvang verder te gaan. Want in de pilot was de tomeloze inzet van projectleider Patricia Koster van WzjW en de rol van de oudercoördinator bijvoorbeeld onmisbaar: “In de pilot zijn wij niet verantwoordelijk voor de organisatie van de weekenden, bijvoorbeeld het bijhouden van aan- en afmeldingen. Dat willen we ook zo houden. Wie het dan wel moet doen, zullen we dit jaar samen met Wij zien je Wel en het zorgkantoor moeten uitzoeken.”